Τρίτη 8 Ιανουαρίου 2013

Καλικάντζαροι

Υπαρχουν πολλοι μυθοι για τουσ καλικάτζαρους ένας είναι ότι βγαινουν το Δωδεκαήμερο 25 Δεκεμβρίου - 6 Ιανουαρίου. Σύμφωνα με τη λαϊκή δοξασία τις μέρες αυτές τα και οι καλικάντζαροι βγαίνουν από τη γη για να πειράξουν τους ανθρώπους και να τους ανακατέψουν τα σπίτια, διότι είναι άτακτοι και τους αρέσουν τα παιχνίδια.Αυτοί ζουν στον κάτω κόσμο και τρέφονται με φίδια, σκουλίκια,κτλ.

Οι καλικάτζαρποι έχουν και άλλα ονόματα όπως Καρκάτζια, Καλκατζάνια, Καλκάνια , Καλιτσάντεροι , Καρκάντζαροι ,Σκαλικαντζέρια , Σκαντζάρια , Σκαλαπούνταροι , Τζόγιες , Λυκοκάντζαροι και Κωλοβελόνηδες , καθώς και τα θηλυκού γένους: Καλικαντζαρίνες , Καλοκυράδες , Βερβελούδες κ.ά.


Όλοι οι παραπάνω δεν θα πρέπει να συγχέονται με άλλους δάιμονες της Ελληνικής υπαίθρου, που έχουν μεν τα ίδια χαρακτηριστικά αλλά που εμφανίζονται μέσα σ΄ όλο το χρόνο όπως οι «Βουρβούλακες», «Παγανοί», «Ξωτικά», σε αντίθεση με τα «Τσιλικρωτά» , «Καλιοντζήδες» , «Πλανήταροι» και «Πλανηταρούδια» ,«Κατσι-άδες», «Κάηδες» και «Καλισπούδηδες», «Κάηδες» αλλά και «Καημπίλιδες», «Σιβότες» και «Σιφώτες» και ακόμη «Χρυσαφεντάδες» που γενικά αυτοί εμφανίζονται και συμπεριφέρονται και ως καλικάντζαροι.

Ο λαός τους φαντάζεται με διάφορες μορφές κατά περιοχή με κοινό γνώρισμα την ασχήμια αυτών των δαιμονίων.
Συνήθως φαντάζονται νάνοι, αλλά και ψηλοί, σκουρόχρωμοι, με μαλλιά μικρά και ατημέλητα, μάτια κόκκινα, δόντια πιθήκου, δασύτριχοι, χέρια και νύχια πιθήκου, πόδια γαϊδάρου ή το ένα γαϊδάρου και το άλλο ανθρώπινο, αλλά και σαν «μικροί σατανάδες», άλλοτε γυμνοί και άλλοτε ρακένδυτοι με σκούφο από γουρουνότριχες και με παπούτσια άλλοτε σιδερένια και άλλοτε με τσαρούχια ή τσαγγία.

Η τροφή τους κυρίως ακάθαρτη: σκουλήκια, βαθράκοι, φίδια, ποντίκια κ.ά. χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποστρέφονται τα εδέσματα του Δωδεκαήμερου.

Είναι πολύ ευκίνητοι ανεβαίνουν στα δένδρα πηδούν από στέγη σε στέγη σπάζοντας κεραμίδια κάνοντας μεγάλη φασαρία. Και ότι βρουν απλωμένα τα ποδοπατούν. Άμα βρουν ευκαιρία κατεβαίνουν από τις καμινάδες στα σπίτια και χαλούν τα πάντα.

Σε μερικά μέρη τους καλικάντζαρους τους συνοδεύει η μάνα τους η «Καλικατζαρού» που τους λέει τι να καταστρέψουν. Σε κάποια νησιά οι καλικάντζαροι έρχονται με τις γυναίκες τους ή μόνο οι γυναίκες τους οι «καλικαντζαρίνες»! Και προκειμένου οι νοικοκυραίοι να αποφύγουν ένα τέτοιο γεγονός βάζουν στα κεραμίδια κομμάτια από χοιρινό ή λουκάνικα ή ξηροτήγανα! Στη Νάξο τις γυναίκες των καλικάντζαρων τις αποκαλούν «Καλοκυράδες» για να τις καλοπιάσουν, ενώ στην Κωνσταντινούπολη «Βερβελούδες». Ο αρχηγός των καλικάντζαρων στην παλιά Αθήνα λεγόταν «κωλοβελόνης» ενώ στη Θεσσαλία «αρχι-τζόγιας» στην Κωνσταντινούπολη «Μαντρακούκος». Στη Νάξο οι καλικάντζαροι φαντάταζονται ότι είναι και χορευταράδες, αρπάζουν όποιον βρουν τη νύχτα και τον στροβιλίζουν στο χορό μέχρι να πέσει λιπόθυμος, ο γνωστός χορός των καλικάντζαρων.

Κατά διάφορες ελληνικές δοξασίες οι καλικάντζαροι ήταν άνθρωποι με κακιά μοίρα μεταβαλλόμενοι σε δαιμόνια, γίνονται καλικάντζαροι αυτοί που έχουν γεννηθεί μέσα στο Δωδεκαήμερο εκτός και αν βαπτιστούν αμέσως, ή εκείνοι στους οποίους ο ιερέας δεν ανέγνωσε σωστά τις ευχές του βαπτίσματος, τα τερατώδη βρέφη, ή κατά τους Σιφναίους όσοι πέθαναν στο Δωδεκαήμερο ή αυτοκτόνησαν, στη Μακεδονία: όσοι δεν έχουν ισχυρό Άγγελο για να τους προστατεύει από τον Σατανά...

(Από τον Παντελή)

Πηγή: el.wikipedia.org

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου